Schiphol en luchtvaart

Posted On 23 april 2024

Op 19 september 2023 is het precies honderd en zeven jaar geleden dat het eerste vliegtuig op Schiphol landde. Schiphol is begonnen als militair vliegveld. In 1926 werd Schiphol eigendom van de Gemeente Amsterdam. Schiphol staat op plek veertien in de lijst van drukste luchthavens van de wereld en als alleen wordt gekeken naar internationale passagiers staat de luchthaven zelfs op de vijfde plek. De Schiphol Group is voor 70 procent eigendom van de Nederlandse Staat en omvat de onderdelen Aviation, Real Estate en Commercial. Schiphol levert de Nederlandse economie zo’n 35 miljard euro en circa 350.000 banen op. De luchthaven verhoogde de tarieven voor de komende jaren. 1 april 2023 kwam er 9 procent bij, in 2024 komt er nog eens 12 procent bij en in 2025 nog eens 12 procent. Schiphol is naar eigen zeggen 1,6 miljard euro misgelopen door de coronapandemie. Een deel daarvan, 318 miljoen euro, rekent het vliegveld met de hogere tarieven door aan de luchtvaartmaatschappijen.

Schiphol kocht voor 4,2 miljoen euro 40 procent van de aandelen van luchthaven Maastricht Aachen Airport.  De Royal Schiphol Group heeft ook al de vliegvelden in Eindhoven, Rotterdam en Lelystad in beheer.  Maastricht is na Schiphol de grootste op het gebied van luchtvracht in Nederland. De strategische samenwerking tussen Maastricht Aachen Airport (MAA) en Royal Schiphol Group ging 8 juni 2023 van start, nadat de Provincie Limburg en Schiphol de samenwerkingsovereenkomst tekenden, wat betekent dat Schiphol een belang van 40% verwierf in MAA. De provincie Limburg houdt een belang van 60%.  

Schiphol heeft de belangen die ADP in Schiphol had teruggekocht voor 420 miljoen euro. ADP is de uitbater van onder meer luchthaven Charles de Gaulle in Parijs. Schiphol sloeg in oktober 2008 de handen ineen met het Franse bedrijf. Door gezamenlijk kosten te besparen wilden ze de concurrentie het hoofd bieden. Zo kochten de luchthavenexploitanten samen materieel in. Als onderdeel van die overeenkomst nam Schiphol een belang van 8 procent in zijn Franse branchegenoot. ADP nam op zijn beurt een belang van dezelfde omvang in Schiphol. Vorig jaar werd bekend dat Schiphol en ADP hun samenwerking zouden stoppen. Onderlinge onenigheid was de belangrijkste reden hiervoor. Het Nederlandse luchthavenbedrijf verkocht eerder al ongeveer 4 procent van haar aandelen in ADP. 

Schiphol heeft de capaciteit en kwaliteit van de terminals, pieren en platforms verbeterd en investeerde in 2014, 2015 én 2016 gemiddeld 1,5 miljoen euro per dag. Een tijdelijke terminal kostte 45 miljoen euro en had een capaciteit van twee miljoen reizigers per jaar en werd gebouwd op het dak van bagagehal Zuid. De  bijna 4000 vierkante meter grote hal samen met 22 incheckbalies en zes beveiligingsdoorgangen werd gebruikt tot eind 2019.

Schiphol zag definitief af van een tweede Kaagbaan. Minister van Infrastructuur en Waterstaat Mark Harbers heeft besloten om de reservering ook maar op te heffen op het stuk grond in de gemeente Haarlemmermeer dat hiervoor bestemd was. Momenteel vinden er in de nachtelijke uren 10.000 vluchten per jaar plaats. Ongeveer 55 procent daarvan wordt uitgevoerd door Transavia. Het afschalen van de nachtvluchten is onderdeel van een reeks maatregelen tegen geluidsoverlast die dit jaar ingaan en uiterlijk in 2025 gelden. 

Veel bagagepersoneel werd ontslagen nadat bleek dat er veel werd gestolen uit koffers van passagiers. Per vertrekkende passagier betalen maatschappijen 17,37 euro voor de bagage en 13,90 euro voor veiligheid, in totaal dus zo’n 30 euro. Daarnaast krijgt Schiphol enkele tientallen euro’s per vlucht afhankelijk van de zwaarte van het toestel. Daarnaast brengt de luchthaven per vlucht en per passagier een bedrag in rekening voor gebruik van de loungeruimtes, toiletten etc. en een toeslag voor de beveiliging. Luchtvaartmaatschappijen betalen alleen al voor de beveiliging jaarlijks 267 miljoen euro. 

Schiphol leed in 2020 mede door Corona een verlies van 563 miljoen euro. In 2019 was er nog een winst van 355 miljoen. Het aantal passagiers daalde met 70,9 procent naar 20,9 miljoen, op Eindhoven met 69 procent naar 2,1 miljoen en op Rotterdam The Hague met 77 procent naar 0,5 miljoen. Er werd door de Overheid vanwege Corona onwettelijk 1,96 miljard euro aan NOW-loonsteun en een Staatsgarantie gegeven. (70.000 euro per werknemer) Daarbij hoefde  KLM ook nog eens amper winstbelasting te betalen. De laatste 20 jaar werd 151 miljoen euro afgedragen op een omzet van 163 miljard euro. De uitgestelde 1 miljard euro aan loonbelasting moet nog wel worden terugbetaald binnen 5 jaren. Los van deze steunmaatregelen werd ook nog eens 277 miljoen euro van de Staat geleend en een garantie verkregen op 655 miljoen euro aan bankleningen. Deze leningen zijn inmiddels wel al terugbetaald. Meteen na het opheffen van de Coronarestrictie veerde Schiphol weer op en had in maart 2022 alweer 3,7 miljoen passagiers. 750.000 hiervan betrof overstappers. Schiphol sloot in de eerste maanden van de Coronacrisis een deel van de terminal en gebruikte de NOW-overheidsregeling om door de crisis te komen. De Overheid betaalde buiten de NOW steun ook nog 3,4 miljard euro aan leningen en garantiestellingen en met onvoldoende onderbouwing, zo oordeelde de rechter later. In totaal werd door de Overheid tijdens de coronacrisis 6,5 miljard euro aan steun gegeven om het bedrijf overeind te houden. Geen ander bedrijf kreeg zoveel belastinguitstel. De schuld moet in oktober 2027 worden afgelost. Het gaat in totaal om een bedrag van 1,7 miljard euro dat de luchtvaartmaatschappij tijdens de crisis kreeg om de lonen door te betalen. De subsidie zelf is dus geen lening. KLM kreeg een specifiek steunpakket van 3,4 miljard euro aan leningen en garanties.

Op luchthaven Schiphol zijn in 2023 circa 441.963 vliegbewegingen geweest. Dat was 11 procent meer dan in 2022, maar binnen de volgens hen toegestane 500.000. De luchthaven voldoet al jaren niet aan stikstofregels en regels op het gebied van geluid en overlast. Ook beschikt de luchthaven tot nog toe nog steeds niet over een natuurvergunning, maar er werd gedoogd en Schiphol werkt feitelijk illegaal omdat er in de praktijk wettelijk gezien maar 318.000 vliegbewegingen mogen zijn. Ondertussen werden door Schiphol de emissierechten van acht veehouders overgenomen en vier agrarische bedrijven in de omgeving van Schiphol en Lelystad volledig opgekocht voor circa 20 tot 25 miljoen. In 2021 verzekerde Financieel directeur Robert Carsouw nog aan protesterende boeren om niet van plan te zijn om boerenbedrijven rondom het vliegveld op te kopen. Officieel zou het aantal vluchten sterk moeten verminderen. Demissionair minister Van der Wal gaf echter de natuurvergunning 26 september 2023 toch nog even snel voor het aantreden van een nieuw kabinet aan Schiphol af. De vergunning biedt nu een gedoogruimte tot maximaal 500.000 vliegbewegingen per jaar. Hoeveel vluchten uiteindelijk zijn toegestaan hangt af van wat er in een zogeheten luchthavenverkeersbesluit komt te staan, waarin regels staan over geluidshinder op de luchthaven. Aan zo’n besluit wordt gewerkt, maar daarvoor was eerst deze natuurvergunning nodig. Greenpeace heeft bezwaar gemaakt tegen de vergunningverlening en begon een beroepsprocedure.  Als de Raad van State uiteindelijk zou oordelen dat Schiphol geen 500.000 maar slechts de genoemde 318.000 vluchten uit kan voeren zonder dat het kwetsbare natuurgebieden te veel belast met stikstof, luchtvaartmaatschappijen voor een bedrag van 2 miljard euro aan claims kunnen indienen. De rechter oordeelde in een bodemprocedure van omwonenden op 20 maart 2024 dat de staat de belangen van omwonenden van Schiphol niet genoeg heeft meegenomen in de besluiten rond het vliegverkeer op de luchthaven. De staat handelt daarmee volgens de rechter onrechtmatig en moet binnen een jaar gaan handhaven op basis van het Luchthavenverkeerbesluit. Ook moet de staat ervoor zorgen dat bewoners makkelijker aan de bel kunnen trekken als zij grote geluidshinder ervaren. De omwonenden hadden zich verenigd in de Stichting Recht op Bescherming tegen Vliegtuighinder (RBV), en spanden de bodemprocedure aan vanwege gezondheidsproblemen die zij door de geluidsoverlast van Schiphol ervaren. Ze slapen bijvoorbeeld slecht en ervaren stress.

Schiphol koopt regelmatig omliggende boerderijen op voor de stikstofrechten. Onlangs twee boerderijen in Zuidholland voor het verkrijgen van een natuurvergunning voor Rotterdam The Hague Airport, onderdeel van Schiphol Group. De boerderijen blijven dan bestaan, maar in afgeslankte vorm. In 2022 werd al tegen de zin van de 2e Kamer stikstofruimte van boeren opgekocht om luchthaven Schiphol zelf aan een natuurvergunning te kunnen helpen. Schiphol heeft daarom het ministerie van Infrastructuur niet op de hoogte gebracht van de opkoopactie. Actiegroep Mobilisation for the Environment (MOB) probeert al jaren vermindering van de stikstofuitstoot af te dwingen via rechtszaken. Volgens voorzitter Johan Vollenbroek begeeft Schiphol zich op juridisch glad ijs en is het een teken van zwakte dat Schiphol op deze manier aan de juiste vergunningen moet komen: “Kennelijk zit de procedure voor een natuurvergunning muurvast. MOB verwijst naar de commissie-Remkes die aandrong op 50 procent reductie van de stikstofuitstoot. MOB zegt ook deze gang van zaken bij de rechter aan te gaan vechten.

De luchtverkeersleiding Nederland heeft eind 2021 in het diepste geheim geoefend met een vierde zogenoemd ‘naderingspunt’ voor passagiers- en vrachttoestellen. Dat naderingspunt kan ertoe leiden dat inwoners van de provincies Gelderland en Utrecht in de toekomst te maken krijgen met een flinke toename van landend vliegverkeer.

De Gemeente Nieuwkoop gaat ook procederen tegen de staat vanwege de verleende natuurvergunning aan Schiphol voor 440.000 (tijdelijk 500.000) vluchten per jaar. De gemeenteraad is unaniem in het besluit en volgt advies van de huisadvocaat, die ‘juridische gebreken’ in de vergunning aannemelijk acht. Andere partijen, waaronder Mobilisation for the Environment, stappen ook naar de rechter vanwege zorgen over milieueffecten. De rechtbank Den Haag behandelt de beroepen naar verwachting halverwege 2024.

In 2025 wil Schiphol daar echter weer boven zitten met 470.000 passagiers. In 2030 zal dat aantal oplopen naar 711.000. Schiphol wil ook niet dat het aantal vluchten verder krimpt dan 460.000 per jaar en sluit nieuwe groei niet uit. Vanaf eind 2023 moest Schiphol krimpen om de geluidsoverlast voor omwonenden te verminderen. Het aantal vluchten zou met 60.000 omlaag gaan naar 440.000 per jaar. Ook werkte minister Mark Harbers (Infrastructuur & Waterstaat) aan een CO2-plafond voor Schiphol en de andere luchthavens. Maar dat plafond wordt gebaseerd op eerdere afspraken die lang niet voldoende zijn om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden. “Dan zou je over de komende acht jaar gemiddeld uitkomen op 300.000 tot 360.000 vluchten per jaar.” Het kabinet moest de zogeheten hubfunctie van Schiphol daarom loslaten. Het gerechtshof Amsterdam oordeelde 7 juli 2023 dat het aantal vluchten volgend jaar al fors beperkt mag worden. Dat betekende dat er vanaf 1 november niet 500.000 vluchten mochten worden uitgevoerd, maar 460.000. Het hof oordeelde ook dat de bestaande situatie van 500.000 vluchten per jaar in feite een illegale situatie is die lang is gedoogd. Voor de 500.000 vluchten was al geen milieuvergunning afgegeven, terwijl dat wel had gemoeten. De vermindering van het aantal vluchten ten opzichte van een illegale situatie, is dan ook geen exploitatiebeperking te noemen. Omdat veel vliegmaatschappijen toch op Amsterdam willen vliegen, moeten er keuzes gemaakt worden in het verdelen van de tijdvakken waarin vliegtuigen mogen landen en opstijgen. (Slots) Luchtvaartmaatschappijen die al lange tijd gebruik maken van Schiphol, krijgen prioriteit en voor JetBlue en 23 andere partijen worden er minder of helemaal geen slots gegeven. Historische rechten worden als eerste vergeven en daarbuiten is er gewoon weinig ruimte. De VS maakte er een diplomatieke rel van en dreigde ook beperkingen op te leggen aan Nederlandse maatschappijen zoals KLM,. De VS is een belangrijke markt KLM en dat kan miljoenen aan omzet kosten. De minister besloot daarom om van krimp af te zien. Een nieuwe rechtsgang door Greenpeace of anderen ligt in het verschiet omdat de minister hiermee opnieuw onwettig heeft besloten.

In 2018 waren er negen ernstige dodelijke vliegtuigongelukken

Overcapaciteit moest verder worden opgevangen door regionale vliegvelden in Lelystad en Eindhoven. Hierdoor kan de 10 miljoen euro aan heffing voor luchtvaartmaatschappijen waarmee omwonenden gecompenseerd moeten worden voor de overlast of onteigening worden stopgezet. Volgens Natuur- en Milieufederatie Noord-Holland kan Schiphol niet verder groeien zonder dat dit leidt tot te veel geluidsoverlast voor omwonenden. De organisatie baseert zich op een kritische beschouwing door deskundigen en een bewonersdelegatie van de zogeheten milieueffectrapportage (MER). De Commissie voor de milieu effect rapportage (MER) rapporteerde dat de door Schiphol gemaakte berekeningen van nieuwe af- en aanvliegroutes echter niet kloppen. De berekeningen moesten overnieuw om een betere inschatting te kunnen maken van de milieu- en geluidswinst. In de omgeving van de luchthaven worden sterk verhoogde concentraties fijnstof gemeten. GroenLinks Amsterdam stelde eind 2014 al vragen over het onderzoek van TNO en Universiteit Utrecht nadat bekend werd dat op een aanzienlijk deel van circa 550.000 adressen in Amsterdam en Amstelveen, bewoners gezondheidsschade konden oplopen door de uitstoot van ultrafijnstof. Zo’n 100.000 vluchten van Schiphol blijken illegaal te zijn, omdat zou zijn vergeten om een natuurvergunning aan te vragen. Door de uitstoot is de levensverwachting van omwonenden tot ruim een jaar korter.

Begin maart 2024 vloog een Indonesisch vliegtuig een half uur met twee slapende piloten waardoor deze uit de koers raakte

Schiphol stoot duizenden keren meer kankerverwekkende stoffen uit dan wettelijk is toegestaan aan de Nederlandse industrie.  Schiphol stoot iedere minuut van de dag ruim 5,5 kilogram formaldehyde uit, terwijl volgens de regels maximaal 2,5 gram in de atmosfeer mag worden geblazen. Schiphol stoot hiermee ruim 2.200 keer zoveel uit als mag. Formaldehyde is bij zeer lage concentraties schadelijk en leidt onder meer tot sterfte, longziektes, hart- en vaatziekten en kanker. Schiphol is met zijn ‘score’ van 5,5 kilogram per minuut veruit de grootste oorzaak van luchtvervuiling met formaldehyde in ons land. Behalve formaldehyde worden door het vliegverkeer gevaarlijke stoffen uitgestoten als benzeen, naftaleen en dioxinen. Alle andere bedrijven moeten iedere vijf jaar rapporteren over hun uitstoot en de maatregelen die zijn genomen om de uitstoot te minimaliseren. Die regel geldt ook voor Schiphol, maar zij zijn inmiddels ruim twee jaar te laat met de rapportage. Maar niet alleen omwonenden lopen gevaar. Schiphol en KLM hebben jarenlang waarschuwingen van arbodiensten over verhoogde gezondheidsrisico’s voor personeel genegeerd nadat ze al in 2007 gewezen werden op de grotere kans op hartproblemen en longkanker bij medewerkers die dagelijks in de uitlaatgassen van vliegtuigen op het platform werken. Zo’n 20.000 medewerkers van het platform hebben de hele dag te maken met stationair draaiende of taxiënde vliegtuigen, waardoor ze worden blootgesteld aan zeer hoge concentraties ultrafijnstof. Er zouden al opvallend veel gevallen van kanker onder het personeel zijn. De arbo-experts wezen er in een vertrouwelijke rapport op dat dit kankerverwekkende stoffen zijn die ook schade aan de hartfunctie kunnen veroorzaken. In 2019 concludeerde het RIVM ook al  dat mensen die in de buurt van Schiphol wonen, regelmatig bloot worden gesteld aan verhoogde concentraties ultrafijnstof. De concentratie in de buitenlucht op Schiphol is gemiddeld 100.000 tot 120.000 deeltjes per kubieke centimeter. Vooral kinderen met luchtwegaandoeningen ondervinden de gevolgen als ze deze zeer kleine deeltjes inademen. De langetermijneffecten van deze blootstelling worden nog onderzocht. Het aantal vliegbewegingen moest feitelijk met zeker 10 procent dalen. De 500.000 vliegbewegingen per jaar moesten ook op de lange termijn uiteindelijk omlaag naar 452.000 in november 2024. KLM gebruikt te vaak een ingebouwde vervuilende hulpmotor en kreeg daarom een dwangsom opgelegd van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). KLM moet vanaf nu 2.500 euro per keer betalen als ze zo’n motor ongeoorloofd inzetten. Dat bedrag kan oplopen tot maximaal 50.000 euro.

Platformmedewerkers worden dagelijks blootgesteld aan gemiddeld meer dan 100.000 ultrafijne deeltjes per kubieke cm, dat is ruim twee keer zoveel als wat volgens de Arbeidsinspectie vanuit gezondheidskundig oogpunt gewenst is

Schiphol zit nog steeds met 180.000 ton PFAS-grond in zijn maag, zelfs nadat in het verleden al grote hoeveelheden uitgereden zijn naar andere stortplaatsen in de regio. Na twee jaar onderzoek en testen denkt Schiphol de oplossing te hebben gevonden, namelijk een wasinstallatie die de gifgrond volgens eigen zeggen voor 80 procent zou reinigen. Over blijft 20 procent zwaar verontreinigd slib waarvan Schiphol stenen wil bakken. In het bakproces moeten de hoge temperaturen ervoor zorgen dat het PFAS afbreekt en daarmee onschadelijk wordt. Om de PFAS af te breken, moet er echter verhit worden  tot 1100 tot 1400 graden. Schiphol heeft PFAS sinds de jaren ’60 op grote schaal gebruikt, in onder meer het blusschuim en in vuilafstotende coatings op vliegtuigen. Pfas zit volgens een kaart van Le Monde op en rond het vliegveld in ongekende hoeveelheden in de grond en soms met extreem hoge concentraties, zoals rond de oefenplaats van de brandweer. Ook grote delen van het Amsterdamse Bos zijn verontreinigd, de oevers van de Ringvaart, het complete tracé van de N201 waarvoor kennelijk Schipholgrond is gebruikt en op en rond de Grote Poel, vlakbij het gemeentehuis van Amstelveen. Tot in Nieuw-Vennep, Hoofddorp, Aalsmeer en Badhoevedorp zijn metingen gedaan die aantonen dat het PFAS er in gevaarlijk hoge concentraties in de grond zit. De wasinstallatie die Schiphol heeft gekocht wordt binnenkort opgebouwd, zonder een voorafgaande milieu-effectrapportage. Vanaf het najaar van 2024 moet de installatie naast de Zwanenburgbaan komen te staan, op één van de tijdelijke opslagplaatsen voor gifgrond die Schiphol rijk is. In drie jaar tijd moeten daar dan de 7.500 vrachtwagens PFAS-klei worden gereinigd. Over blijft 20 procent ofwel 1.500 vrachtwagens aan zwaar verontreinigd slib. Schiphol wil de vergunning voor de opslag laten verlengen, maar ruim 600 bewoners tekenen hier bezwaar tegen aan bij de gemeente Haarlemmermeer.

Op Schiphol-Oost waar privévliegtuigen opstijgen en landen, zijn 5 november 2022 omstreeks 13:00 uur een kleine 300 van de circa 400 klimaatactivisten van Greenpeace en Extinction Rebellion gearresteerd, nadat ze Schiphol waren binnengedrongen. Voor de arrestaties werden honderden marechaussees ingezet. De activisten zaten onder privéjets, om te voorkomen dat ze konden opstijgen. Enkele van hen ketenden zich vast aan toestellen. Met ladders kwamen de betogers over de hekken en anderen vernielden een omheining om zich toegang te verschaffen tot het zwaar bewaakte terrein. Nadat de marechaussee rond 16.00 uur enkele tientallen activisten had gearresteerd, gingen ze over tot een hardhandiger aanpak, waarbij demonstranten van hun fiets werden getrokken, waarbij een van hen gewond raakte aan het hoofd. De EBAA, de Europese branchevereniging van de zakelijke vluchtsector, stelt dat een medische vlucht moest uitwijken vanwege de demonstratie, maar de demonstranten ontkennen schuld hieraan. In Rotterdam The Hague Airport zijn meerdere vliegtuigjes geland die eigenlijk onderweg waren naar Schiphol. De demonstranten begonnen hun acties op Schiphol Plaza, voor een protest dat was aangemeld en goedgekeurd door de gemeente Haarlemmermeer, maar liepen vanaf daar naar het bouwterrein, waar een nieuwe terminal van Schiphol moet komen. De Milieuorganisaties willen dat het aantal vluchten op Schiphol met zeker de helft afneemt. Het protest en de mars werden mede georganiseerd door Milieudefensie en meerdere bewonersorganisaties, ondersteund door GroenLinks en Partij voor de Dieren.
Privéjets waren doelwit omdat vluchten met die vliegtuigen volgens Greenpeace het meest vervuilend zijn. Greenpeace en Extinction Rebellion spreken van een geslaagde actie. “Schiphol moet fors krimpen”, zegt Faiza Oulahsen van Greenpeace. “Het is niet logisch dat zoveel privévluchten elke dag nog vertrekken vanaf de luchthaven. De uitstoot per passagier is bij een privévlucht volgens de onderzoekers vijf tot zes keer zo hoog dan bij een lijnvlucht. Een vlucht van Schiphol naar Londen leidt tot zo’n 40 kilo CO2-uitstoot per passagier bij een normaal toestel. Met een privévliegtuig ligt dat tussen de 203 en 302 kilo.

De Onderzoek raad voor Veiligheid maakte zich zorgen over de toegenomen drukte en het verhoogde aantal bijna ongelukken en startte met een groot onderzoek naar de veiligheid van het vliegverkeer op en rond Schiphol. Het Rijk, NS en Amsterdam trekken samen 200 tot 600 miljoen euro uit voor een grote capaciteit van het treinstation. Heffingen gaan omlaag of worden stopgezet en security heffingen gaan omlaag om de verdere groei te bevorderen. Schiphol hoeft ook geen planschade meer te betalen ten aanzien van woningen in de omgeving en ook dat scheelt 10 miljoen euro per jaar. De bouw van 30.000 nieuwe woningen in de nabijheid van de start- en landingsbanen van Schiphol lijkt een breekpunt in de Omgevingsraad te gaan worden.

Ex minister Van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) startte 2 maart 2021 een inspraakprocedure voor het nieuwe geluidsstelsel voor Schiphol. Het zogeheten Nieuwe Normen- en Handhavingsstelsel schrijft voor dat Schiphol de start- en landingsbanen inzet die gegeven de omstandigheden (bijvoorbeeld weer en zicht) het minste hinder voor de omgeving opleveren. In 2016 kwamen er 6000 klachten binnen over extreme geluidsoverlast. 

In totaal heeft Schiphol nu zes start- en landingsbanen. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu maakte maximaal 250 miljoen euro vrij voor de verbouwing van station Schiphol. Het geld is weggehaald uit het budget van het nieuwe ERTMS spoorbeveiligingssysteem. Uit een studie van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB)Nederland blijkt dat Nederland in de komende jaren al ruim acht miljard euro te kort komt voor de benodigde investeringen in spoor en wegen. Het EIB stelt een lening beschikbaar van 350 miljoen in twee tranches van elk 175 miljoen voor de bouw van de nieuwe pier. De lening heeft een looptijd van twintig jaar tegen een lage rente. de capaciteit kan hierdoor met 15 miljoen passagiers per jaar groeien. Heijmans gaat opnieuw de infrastructuur op Schiphol uitbreiden en onderhouden voor 2,5 tot 3,5 miljard. Heijmans gaat de komende negen jaar zorgen voor de gehele infrastructuur en gaat april 2019 definitief starten met de vervolgopdracht. Bouwbedrijven Ballast Nedam en TAV stapten naar  de rechter vanwege het door Schiphol afblazen van de bouw van een nieuwe pier bouwen. Het gaat om de bouw van de A-pier. Dat is het gedeelte waar passagiers in- en uit vliegtuigen kunnen stappen. Eind 2021 werden zij van het project afgehaald na vertragingen en oplopende kosten. De bouw was op dat moment al bijna afgerond. BAM kreeg vervolgens van Schiphol de opdracht om de pier af te maken. De bouw van de A-pier startte in 2018 en had in 2019 klaar moeten zijn. De pier moet ervoor zorgen om – in normale tijden – toenemende drukte op Schiphol het hoofd te bieden. 

Taxi’s en parkeren

Voorheen mochten alleen taxi’s met een Schipholvergunning klanten oppikken op Schiphol. Andere taxi’s mochten wel passagiers brengen, maar niet meenemen. In april bepaalde het gerechtshof echter dat taxi’s op de luchthaven ook klanten mogen oppikken. Om dit te ontmoedigen worden er sinds die tijd strenge controles gehouden en mogen taxi’s maximaal 2 minuten bij de vertrekhal staan en is de aankomst geheel geblokkeerd. De officiële Schipholtaxi’s moeten per rit drie à vier euro aan Schiphol afdragen en betalen voor het vereiste keurmerk en de vergunning. De spanningen liepen op en er zijn al diverse blokkades geweest ten koste van de reizigers. De Gemeente Haarlemmermeer paste de politieverordening aan om ronselaars van externe taxibedrijven aan te kunnen pakken en wil reguliere taxi’s zelfs verbieden. Uber kreeg op Schiphol een eigen aanrijstrook. Alle verkeer van aankomende en vertrekkende passagiers wordt ontmoedigt om het betaald parkeren en het gebruik van vergunde taxi’s op te krikken. Per 2025 wil Schiphol alleen nog emissievrije taxi’s op Schiphol toestaan om zo de laatste niet vergunning houdende taxi’s te weren. 

De parkeerprijzen op vliegvelden zijn het afgelopen jaar flink gestegen. Met name de parkeertarieven op Schiphol gingen sterk omhoog. Een weekendje parkeren kost daar nu 92,50 euro. De parkeeromzet van Schiphol Airport groeide afgelopen jaar tot ruim 120 miljoen euro. Iedere dag ontving de luchthaven 330.000 euro aan parkeerinkomsten. Het kost 132 euro om je auto een week te stallen.

---

Air France KLM

De zo goed als failliete Scandinavische luchtvaartmaatschappij SAS kwam in oktober 2023 voor 19,9% in handen van Air France-KLM. De Deense staat en twee investeringsmaatschappijen namen ook een aandeel. Air France-KLM betaalde 138 miljoen euro. Met het aandeel wil Air France KLM haar positie op de Scandinavische markt versterken. Topman Ben Smith wil dat SAS zo snel mogelijk lid wordt van het samenwerkingsverband SkyTeam in plaats van het concurrerende Star Alliance. Air France-KLM koopt ook vijftig nieuwe A350 vliegtuigen van Airbus. Air France gaat ook vijftig tot zeventig toestellen van het type A220 ter vervanging van de circa vijftig A318’s en A319’s bestellen. Daarnaast gaan de Fransen waarschijnlijk voor de A320 neo als vervanger van circa veertig oudere A320-modellen. En dit alles terwijl Air France KLM een jaar geleden op 24 mei 2022 nog nieuwe 1,9 miljard aandelen moest uitgeven om de torenhoge schuld, die in 2021 was opgelopen tot boven de 8 miljard euro, te drukken. De 2,256 miljard opbrengst kon rechtstreeks naar de Staat om de lopende leningen af te lossen. Onder de kopers zat ook CMA CGM, een Franse onderneming die is gespecialiseerd in containervervoer, die na de inkoop van de aandelen een belang heeft van 9 procent. De Franse en de Nederlandse staat waren twee van de inschrijvers op de emissie, waardoor de belangen van de twee landen in Air France-KLM hetzelfde bleven, respectievelijk 28,6 en 9 procent. De Nederlandse Staat heeft in drie jaar tijd rond de 1,9 miljard euro geïnvesteerd in aandelen Air France-KLM. In 2019 ging het om 744 miljoen euro, voor een belang van 14 procent. Dit verwaterde door een eerdere claimemissie waar Nederland niet aan deelnam tot  9,3 procent. Minister Sigrid Kaag kocht nieuwe aandelen ter waarde van 220 miljoen, anders was het staatsbelang verder geërodeerd tot 2 procent. De koers van het aandeel zakte naar 1,30 euro, een historisch dieptepunt, om daarna weer te stijgen naar 12 euro. In 2007 was het aandeel Air France nog bijna 19 euro waard, enkele jaren nadat Air France en KLM fuseerden. KLM-Air France heeft een afspraak gemaakt met met een groep van veertien banken over de mogelijkheid om nog eens maximaal 1 miljard euro te lenen. Air France kreeg Staatssteun en moet na een rechtszaak van Ryan Air het ontvangen geld wellicht teruggeven. Volgens het hof heeft de Europese Commissie niet genoeg onderzocht of KLM mee heeft geprofiteerd van de 11 miljard euro steun die de Franse maatschappij en de holding hebben ontvangen van de Franse staat. De Commissie moet dit daarom opnieuw bekijken.De Nederlandse regering gaf tijdens de coronapandemie ook steun aan KLM. Daarbij ging het om 3,4 miljard euro aan leningen en staatsgaranties. Ook hiertegen kwam Ryanair vergeefs in het verweer. KLM maakte in 2023 een winst van 714 miljoen euro op een omzet van ruim 12 miljard euro.

Air France KLM heeft haar hoofdkantoor in Parijs. De onderneming werd opgericht in 1919. Air France KLM houdt zich voornamelijk bezig met netwerkactiviteiten, waaronder passagiersvervoer op lijnvluchten en vrachtactiviteiten. De activiteiten van het concern omvatten ook luchtvaartonderhoud, vervoer van vrijetijdspassagiers (Transavia) en andere luchtvervoer-gerelateerde activiteiten.

KLM, Air France en Martinair moesten van het Gerecht van de EU ruim 325 miljoen euro boete betalen vanwege verboden prijsafspraken over luchtvrachtvervoer. KLM moest 127 miljoen euro betalen. Nog acht andere luchtvrachtvervoerders die deel uitmaakten van het kartel tussen eind 1999 en begin 2006 moesten 790 miljoen euro aan boetes betalen. Air France, KLM en vrachtdochter Martinair moesten in totaal ruim 325 miljoen euro betalen voor de gemaakte afspraken over de hoogte van brandstof- en veiligheidstoeslagen tussen eind 1999 en begin 2006. Volgens de Commissie werden zowel tussen individuele bedrijven als in groepsverband ‘via talrijke contacten’ deals gesloten. De zaak stamt van 12 jaar geleden. In 2010 legde de Europese Commissie al geldboetes op aan de vliegmaatschappijen. Naast Air France-KLM en Martinair waren dit Air Canada, British Airways, Cargolux, Cathay Pacific Airways, Japan Airlines, LAN Chile, SAS, Singapore Airlines en Qantas. Op Qantas na gingen alle bedrijven in beroep. In december 2015 zette het Gerecht van de Europese Unie een streep door de boete wegens procedurefouten. De Europese Commissie bleef volhouden dat er sprake was van kartelvorming en legde in 2017 opnieuw geldboetes op, in totaal ter hoogte van 776 miljoen euro. De betrokken vliegmaatschappijen gingen opnieuw in beroep en de uitspraak kwam eind maart 2022. De partijen kunnen binnen twee maanden in hoger beroep gaan bij het Europees Hof van Justitie, waar het Gerecht een onderdeel van is. Air France-KLM onderzoekt nog of zo’n beroepszaak haalbaar is, meldt een woordvoerster. De luchtvaartcombinatie had eind vorig jaar 350,6 miljoen euro gereserveerd voor het betalen van eventuele kartelboetes.In het derde kwartaal van 2023 vlogen 8,4 miljoen passagiers met KLM.

Air France-KLM moest in november 2022 zo’n 300 miljoen euro extra ophalen bij investeerders, maar de Nederlandse en de Franse staat deden niet mee, waardoor hun belang in het bedrijf iets kleiner werd. Air France-KLM heeft  een negatief eigen vermogen en dat kan op de langere termijn tot problemen leiden. Er worden nu leningen uitgegeven die kunnen worden omgezet in aandelen. De Nederlandse overheid heeft momenteel 9,34 procent van de aandelen en dat zou door deze transactie kunnen zakken naar 8,66 procent. De Nederlandse Staat heeft eerder dit jaar nog voor 220 miljoen euro nieuwe aandelen gekocht en blijft een van de grootste aandeelhouders. De Nederlandse staat kocht in 2019 voor het eerst aandelen in Air France-KLM. Er werd toen 744 miljoen euro uitgetrokken om zo’n 14 procent van de aandelen te kopen. Air France-KLM vervoerde opnieuw meer passagiers, maar nog niet zoveel als voor corona. De omzet steeg naar 30 miljard euro, 14 procent meer dan in 2022. Dat kwam deels doordat het aantal passagiers flink toenam. 

---

Het hoofdkantoor van KLM verhuist in 2024 van Amstelveen naar Schiphol-Oost. Ook de huidige kantoren op Schiphol-Rijk en Schiphol-Oost worden dan verplaatst baar de nieuw te bouwen campus van ongeveer 35.000 vierkante meter. Air France KLM is een complex bedrijf, omdat KLM na de overname in 2004 vanwege de landingsrechten 51% Nederlands moest blijven. Tot verrassing van de Franse regering nam de Nederlandse Staat op 26 februari 2019 uit het niets aandelen in Air France-KLM. Minister van Financiën Wopke Hoekstra en premier Mark Rutte hebben deze aandelendeal op dezelfde avond bekend gemaakt. De reden was dat binnen Air France/KLM steeds vaker belangrijke beslissingen werden genomen waarover de Nederlandse Staat pas achteraf werd geïnformeerd. Bovendien had KLM kreeg steeds minder vertegenwoordigers op belangrijke functies, waardoor er minder evenwicht zou zijn tussen de Nederlandse en de Franse belangenbehartiging. Momenteel is het belang van de Fransen 14 procent. Voor de transactie via ABN AMRO werd geld geleend op de kapitaalmarkt, waardoor de staatsschuld op loopt. Vooral de herbenoeming van Pieter Elbers en de aanstelling van Ben Smith gaf destijds de nodige onrust. Hij was niet altijd even geliefd bij het moederbedrijf Air France-KLM en zou regelmatig hebben dwarsgelegen bij plannen die de autonomie van KLM zouden inperken. Duizenden KLM’ers ondertekenden destijds een petitie voor zijn herbenoeming. Topman Ben Smith van Air France-KLM was bijzonder verheugd dat Rintel per juli 2022 de nieuwe bestuurder werd in plaats van Elbers. De Canadees stond zelf voor een nieuwe periode van vijf jaar als ceo van Air France KLM. Zijn mandaat werd vervroegd verlengd. CDA Minister van Financiën Wopke Hoekstra kocht namens de staat het belang in Air France-KLM. maar heeft hiermee wel de wettelijke informatiepositie van de Tweede Kamer geschonden. Hij voerde in het geheim gesprekken met een door hemzelf geselecteerd groepje Kamerleden, terwijl hij feitelijk de voorzitter van de commissie Financiën had moeten vragen om een besloten vergadering in de 2e Kamer bijeen te roepen. Ook de griffier mocht van Hoekstra niet aanwezig zijn. De betreffende Kamerleden moesten een geheimhoudingsverklaring tekenen en hun mobiele telefoon inleveren. Het voor eigen gewin benutten van koersgevoelige informatie en het delen daarvan is strafbaar. Dat Kamerleden de informatie over de aankoop van de aandelen niet mochten delen met hun eigen fractievoorzitter was in strijd met de geldende afspraken. Door de Coronacrisis sinds maart 2020 balanceert KLM op het randje van faillissement en moeten minimaal 1.500 personeelsleden het veld ruimen De Nederlandse Overheid steunt het bedrijf, onder voorbehoud van deze reorganisatie met 3,4 miljard euro, waarvan 1 miljard euro als rechtstreekse lening en 2,4 miljard euro aan garanties op commerciële leningen. Het hiervoor benodigde bezuinigingsplan komt maar moeizaam van de grond. Aan de luchtvaartmaatschappij gelieerde bedrijven, zoals KLM Catering Services, Cityhopper en KLM Luchtvaartschool, kregen ruim 14 miljoen euro extra coronasteun. Transavia, een volle KLM-dochter, kreeg bijna 26 miljoen euro. Ook KLM-dochter Transavia kreeg opnieuw 17 miljoen euro steun. Onder de streep ging KLM 1 miljard euro in het rood. Ondanks de rode cijfers was er dankzij de Staatssteun nog wel genoeg ruimte om ticketverwerker Airtrade over te nemen. Airtrade verzorgt de uitgifte en afhandeling van tickets en levert technologie voor de samenstelling van pakketreizen. Een belangrijke pijler onder Airtrade is New Distribution Capability.

Luchtvaartadviesbureau Feniks Ventures uit Haarlem adviseert om KLM los te maken van het verliesgevende Air France, omdat alleen KLM in de toekomst kan overleven. Het plan is besproken met KLM, vakbonden en de ministeries van Economische Zaken, Financiën en Infrastructuur. Topman Pieter Elbers verkreeg een samenwerking met de Indiase luchtvaartmaatschappij Jet Airways en het Amerikaanse Delta. De deelneming in Virgin Atlantic gaat dit jaar verlies draaien. De deelneming kostte Air France KLM 241 miljoen euro. In juli werd er een 31%-belang genomen in de maatschappij van oprichter Richard Branson als onderdeel van een andere deal, waarbij het Amerikaanse Delta, dat voor 49% participeert in Virgin, op zijn beurt weer een belang neemt in Air France KLM. Het Amerikaanse Delta en China Eastern hebben ieder een belang van 10 procent gekocht, voor in totaal 751 miljoen euro. Dat komt neer op circa 10 euro per aandeel. De aandelen werden door de nieuwe investeerders met een korting verkregen. Met deze transacties halen Air France-KLM, Delta, China Eastern en Virgin de banden met elkaar aan. Delta had al een belang van 3,2% in China Eastern en 49% in Virgin. Het belang van oprichter Richard Branson in Virgin gaat omlaag naar 20%.

KLM opende een eigen webwinkel op het platform van Alibaba tickets waar Chinese klanten hun tickets rechtstreeks kunnen kopen. KLM tekende hiervoor een contract in Hangzhou tijdens de Nederlandse handelsmissie naar China. KLM breidt ook de samenwerking met Xiamen Airlines uit en gaat het onderhoud aan de motoren van de Boeing 787 Dreamliners van Xiamen verzorgen.  

De naar IATA vertrekkende topman Alexandre de Juniac werd opgevolgd door de 63-jarige Jean-Marc Janaillac. Camiel Eurlings moest in oktober 2015 vertrekken. Voorzitter Hans Smits van de raad van commissarissen (rvc) noemde Eurlings benoeming tot topman van KLM een ‘inschattingsfout’. Eurlings ontving in 2013 iets meer dan 700.000 en zijn voorganger Peter Hartman verdiende in 2012 meer dan 1,2 miljoen euro exclusief pensioenbetalingen. Elbers werd in mei 2018 benoemd in het dagelijks bestuur van Air France-KLM maar vertrok. Zijn termijn liep op 1 mei 2023 af.

Ex NS-directeur Marjan Rintel werd met ingang van 1 juli 2022 de nieuwe baas van KLM. Zij verdient inclusief bonussen en pensioen in totaal 1.228.009 euro.

Operationeel directeur Maarten Stienen verdient 562.808 euro. Hij trad op 1 september 2023 aan.

Financieel directeur Erik Swelheim, de langstzittende in de directie, ging van 508.331 euro in 2022 naar 826.441 euro in 2023. Swelheim wordt op 24 april opgevolgd door Bas Brouns.

De directie werd in 2023 uitgebreid met de twee niet-statutaire directieleden CPO Miriam Kartman en CXO Barry ter Voert. Een deel van hun taken viel eerder onder de statutaire directie.

KLM Cityhopper verkocht 7 Fokker 70-toestellen aan Air Niugini, de nationale luchtvaartmaatschappij van Papoea Nieuw-Guinea. De 18 overgebleven toestellen worden nu geleidelijk vervangen door zuinigere Embraer vliegtuigen. Vanaf 2018 vliegt Cityhopper dan alleen nog maar met deze Braziliaanse toestellen. Daarnaast werden zes grotere 787-10 Dreamliners bij Boeing besteld in plaats van de eerder bestelde kortere 787-9 toestellen. KLM wil de Dreamliner inzetten op bestemmingen waarop behoefte is aan meer stoelen. De nieuwe toestellen worden 6 meter langer en 36 miljoen euro per stuk duurder. Het totale orderbedrag is een kleine 1.7 miljard euro. De levering van twee van in totaal tien bestelde nieuwe Boeings van het type 787 Dreamliner werd eerder om financiële redenen uitgesteld. De beslissing kost de KLM dan ook in totaal 217 miljoen euro extra, maar vereiste ook een snellere aanleg van de 500 miljoen kostende nieuwe A-pier en terminal.

Air France-KLM heeft de helft van Servair voor 237,5 miljoen verkocht aan de Chinese investeerder HNA. Die tekende in april ook al voor de overname van het Zwitserse Gategroup. De verkoop van het belang van 49,99 procent hangt samen met de overname van Gategroup door HNA. Servair wordt namelijk vanaf 2017 geleid door Gategroup. Servair heeft ongeveer 9500 werknemers en vormt samen met Gategroup de grootste cateraar voor vliegtuigen ter wereld.

KLM heeft dochterbedrijf KLM Equipment Services (KES) in januari 2024 verkocht aan het Belgische TCR International

KLM ondersteunt diverse golfprojecten en is hoofd- en titelsponsor sinds 2004. Het contract werd in 2009 met drie jaar verlengd tot en met 2012. Nadien werd KLM opnieuw hoofdsponsor van het circa 8 miljoen euro kostende event. KLM is zelf eigenaar van het toernooi en verlengde onlangs de overeenkomst voor nog eens drie jaar. Het toernooi is voor 90% afhankelijk van sponsorgeld. Inkomsten uit het publiek en uitzending door tv spelen nauwelijks een rol. KLM is ook partner bij het ABN AMRO Ladies Open. De spelers in het KLM Open konden een ruimtereis winnen van XCOR Space Expeditions met een waarde van 100.000 dollar. BMW gaf een BMW i8 ter waarde van € 149.000 aan de eerste speler en vierentwintig auto’s voor spelers en officials. KLM draagt als hoofd- en titelsponsors tussen de 3- en 4 miljoen euro bij. De promotiecampagne kost KLM circa 500.000 euro. Het prijzengeld van het toernooi is inmiddels opgelopen tot 1,8 miljoen euro. Hoofd- en titelsponsor KLM was van 1981 tot en met 1990 ook al tien jaar hoofdsponsor van het golfevenement. KLM sponsort ook kunst & cultuur, milieu en educatie maar stopt wel met sponsoring van de Dutch Dakota Association.

Chroom-6

Er komt financiële compensatie nadat is gebleken dat bepaalde personeelsleden in de periode van 1970 tot 1991 tussen de 10 en 100 microgram chroom-6 per kubieke meter hebben ingeademd. Doordat de wettelijke grenswaarde tussen 1976 en 2017 stapje voor stapje verlaagd is van 100 microgram per kubieke meter naar 1 microgram, is het mogelijk dat een aantal mensen in die periode zijn blootgesteld aan te hoge waardes. De regeling is bedoeld voor medewerkers, oud-medewerkers, gepensioneerden, tijdelijke krachten en stagiairs die werkzaam zijn of waren in het vliegtuig-, motor- of componentenonderhoud bij KLM Engineering & Maintenance, Transavia, Regional Jet Center en haar voorloper Martinair en werken of hebben gewerkt met chroom-6. Ook nabestaanden en erfgenamen kunnen hiervoor in aanmerking komen.

Martinair

Martinair is sinds 2009 100 procent dochter van KLM en is sinds 2011 met vrachtvervoer belast. Bij Martinair worden de eerste twee van de in totaal vijf MD-11 vrachtvliegtuigen op Schiphol afgestoten. 330 personeelsleden waarvan 110 vrachtpiloten worden ontslagen. De eerste 37 piloten worden op dit moment gedwongen ontslagen inclusief een vertrekregeling. Martinair koppelde de vertrekregeling eenzijdig aan 16% salarisverlaging. 4 april gaf de rechtbank in Amsterdam nog aan dat KLM, Martinair en VNV zich moeten inspannen om gedwongen ontslagen te voorkomen.

De vrachtvloot wordt teruggebracht van negen toestellen naar drie (plus een reservetoestel). Alleen de B747-400F’s blijven operationeel De Ondernemingsraad stapte in maart naar de rechter omdat er volgens hen sprake van een ‘sterfhuisconstructie. De rechter oordeelde 4 augustus dat Martinair het besluit om te saneren op het punt van de gevolgen voor het personeel en de financiële onderbouwing onvoldoende heeft gemotiveerd, maar verbood de reorganisatie niet expliciet. Air France-KLM stelt Martinair een lening van maximaal 50 miljoen euro beschikbaar voor de financiering van afvloeiingsregelingen.

---

De vliegtuigen die nog beschikbaar zijn vallen steeds vaker uit door mankementen of moeilijk te repareren schades. Boeing heeft ook te maken met tekorten aan onderdelen bij de productie van de 787 Dreamliner. De vliegtuigbouwer kan daardoor de productie van dat toestel minder snel verhogen dan was bedoeld. Veel vluchten worden afgelast.

De luchtvaart kreeg de laatste 10 jaar te maken met 45 dodelijke ernstige ongelukken, waarvan er twee werden neergeschoten

De FAA start in april 2024 opnieuw een onderzoek naar Boeing

7 april 2024 Een Boeing 737-800 verloor een motorkap tijdens het opstijgen en deze raakte de vleugel 

4 april 2024 een Boeing 737-800 kreeg vlak voor het opstijgen brand in de motor, de piloot ontdekte dat de remmen oververhit waren en dat er een brand in de motor woedde

13 maart 2024 een Boeing 777 moest een noodlanding maken in Californië nadat de bemanning een lekke band had gemeld

 12 maart 2024 moest een Boeing 555-300ER een noodlanding maken op Schiphol vanwege technische problemen

11 maart 2024 kon een Boeing 787-9 Dreamliner maar moeizaam landen na een snelle val en technische problemen  

7 maart 2024  verloor een Boeing 777-200 bij het opstijgen een wiel en raakte een auto met ernstige schade tot gevolg

4 maart 2024 een Boeing 737-900 moest gedwongen een noodlanding maken nadat vlammen uit een van de motoren kwamen

13 januari 2024 kreeg een Boeing in Japan tijdens de vlucht een barst in een cockpitraam

5 januari 2024:Een Boeing 737 verloor een paneel tijdens vlucht naar Oregon (Boeing betaalde Alaska Airlines 160 miljoen dollar)

21 maart 2022 stortte een Boeing 737 van China Eastern Airlines neer in bergachtig gebied ten zuidoosten van de stad Wuzhou in de regio Guangxi

1 september 2021 verloor kort na opstijgen  een Boeing 737-500 snel hoogte, ruim 3000 meter binnen 1 minuut

5 februari 2020 raakt een Boeing 737-800 van Pegasus Airlines naast de landingsbaan en breekt in drie stukken

10 maart 2019 stort een Boeing 737 MAX 8 van Ethiopian Airlines zes minuten na vertrek neer

In december 2018 stortte een Boeing 737 MAX-vliegtuig neer in Indonesië

---

14 februari 2024 maakte een A330 Airbus van Sunclass Airlines een noodlanding op Schiphol

14 februari 2024 moest een Airbus A330 van Sunclass Airlines een noodlanding maken op Schiphol vanwege rookontwikkeling

15 januari 2023 stortte Yeti Airlines vlucht 691 van Kathmandu naar Pokhara voor de landing neer

23 augustus 2023 stortte een zakenvliegtuig type Embraer Legacy 600 neer in Rusland neer nabij Koezjenkino

22 mei 2020 stort een 16 jaar oude Airbus A320-214 toestel van Pakistan International Airlines neer drie kilometer van de landingsbaan.

15 juli 2020 stort een toestel van de Turkse veiligheidsdienst door onbekende oorzaak neer

7 augustus 2020 gleed een toestel van Air India Express na heftige regenval van de landingsbaan en brak in stukken

5 mei 2019 maakte een Soechoj Superjet 100 van Aeroflot na blikseminslag een noodlanding in Moskou. De staart raakt enkele keren de grond en vliegt in brand.

30 november 2019 stort een Pilatus PC-12 neer door slechte weersomstandigheden in een maïsveld ten zuiden van Chamberlain (South Dakota)

27 december 2019 stortte een Fokker 100 na de start neer op een gebouw van 2 verdiepingen in Kazachstan

De meeste vliegtuigongelukken en technische mankementen gebeuren met Boeings. De 62-jarige John Barnett, de klokkenluider die openbaar zijn zorgen uitte over de veiligheid bij een fabriek van vliegtuigbouwer Boeing werd dood gevonden in zijn vrachtwagen op de parkeerplaats van het hotel in de Verenigde Staten. Hij werd gevonden met een ‘zelf toegediende wond’, maar de politie doet nog onderzoek naar de zaak en nabestaanden laten weten dat er geen enkele zelfmoord ideeën geweest zouden zijn.  Barret ging in 2017 met pensioen na 32 jaar voor Boeing te hebben gewerkt. Hij meldde zijn zorgen over de productienormen bij de fabriek van Boeing in North Charleston in de Amerikaanse staat South Carolina waar 787 Dreamliners worden gebouwd.  In 2019 uitte hij zijn zorgen over veiligheidsproblemen tegen The New York Times. Er waren volgens hem defecte onderdelen geïnstalleerd in sommige vliegtuigen en er waren problemen met toezicht waardoor de veiligheid in het geding kon komen. Er liep nog een rechtszaak tegen Boeing en hij zou verder worden ondervraagd, maar kwam niet opdagen voor de hoorzitting. Er werd navraag gedaan in zijn hotel. Vervolgens werd hij dood gevonden in zijn auto op de parkeerplaats van het hotel. De Boeing-fabriek kwam mede door de klachten van Barnett onder strenger toezicht te staan van de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA. Boeing is in opspraak gekomen door verschillende technische problemen in de afgelopen tijd. Zo verloor een 737 MAX-toestel begin dit jaar tijdens de vlucht een deurpaneel en eerder deze maand kwam nog een band los bij een opstijgende Boeing 777. Ook was er een probleem met het staartroer van een 737 MAX. Verder was er maandag nog een incident met een 787 Dreamliner die tijdens een vlucht tussen Sydney en Auckland plots omlaag dook. Daardoor raakten tientallen passagiers gewond. Ook daar zou sprake zijn geweest van een technisch probleem. Arbeiders die onder druk stonden, zouden opzettelijk ondermaatse onderdelen hebben gemonteerd op vliegtuigen op de productielijn. Er waren ernstige problemen met zuurstofsystemen, wat zou kunnen betekenen dat een op de vier ademhalingsmaskers in geval van nood niet zou werken. Hij maakte zich zorgen dat de drang om nieuwe vliegtuigen te bouwen betekende dat het assemblageproces werd overhaast en de veiligheid in gevaar kwam. Arbeiders zouden de procedures niet hebben gevolgd die bedoeld waren om componenten door de fabriek te volgen, waardoor defecte componenten verloren konden gaan. In sommige gevallen zouden zelfs onderdelen die niet aan de normen voldeden, uit schrootbakken gehaald zijn en in vliegtuigen gemonteerd die in aanbouw waren om zo vertragingen aan de productielijn te voorkomen. Barnett zei dat hij managers op zijn zorgen had gewezen, maar dat er geen actie werd ondernomen. Boeing ontkende zijn beweringen. Een onderzoek uit 2017 door de Amerikaanse toezichthouder, de Federal Aviation Administration (FAA), bevestigde echter een aantal van de zorgen van de heer Barnett. Er werd vastgesteld dat de locatie van ten minste 53 “niet-conforme” onderdelen in de fabriek onbekend was en dat deze als verloren werden beschouwd. Boeing kreeg de opdracht corrigerende maatregelen te nemen. Over de kwestie van de zuurstofcilinders zei het bedrijf dat het in 2017 “een aantal van de leverancier ontvangen zuurstofflessen had geïdentificeerd die niet goed functioneerden”. Maar het ontkende dat een van deze daadwerkelijk in vliegtuigen was gemonteerd. Boeing kleineerde hem en belemmerde zijn carrière omdat hij de problemen aankaartte. Op het moment van zijn overlijden was hij net in Charleston geweest voor juridische interviews die verband hielden met die zaak. Zijn dood komt op een moment dat de productienormen bij zowel Boeing als zijn belangrijkste leverancier Spirit Aerosystems onder intensief toezicht staan en er recent nieuwe ongelukken gebeurden. zoals toen een ongebruikte nooduitgangdeur kort na het opstijgen vanaf Portland International Airport van een gloednieuwe Boeing 737 Max viel omdat er bouten ontbraken. De FAA meldde dat bij een zes weken durende audit van het bedrijf “meerdere gevallen waren aangetroffen waarin het bedrijf niet voldeed aan de eisen voor kwaliteitscontrole bij de productie. De Nieuw-Zeelandse autoriteiten hebben de zwarte dozen in beslag genomen van de Boeing 787-9 Dreamliner die in de problemen kwam.  en door een technisch probleem een “grote beweging” veroorzaakte en tientallen passagiers gewond raakte. Latam Airlines en meerdere passagiers zeiden dat het vliegtuig met 263 passagiers en negen bemanningsleden plotseling flink daalde. Het toestel kon uiteindelijk wel landen op de luchthaven van Auckland. Twaalf passagiers werden naar het ziekenhuis gebracht. De Nieuw-Zeelandse en Chileense autoriteiten gaan samen onderzoek doen naar de oorzaak van het incident. De zwarte dozen moeten meer informatie opleveren over de route van het vliegtuig en de communicatie tussen de piloten. Eerder verloor een Boeing 777-200 die onderweg was van San Francisco naar Japan tijdens het opstijgen een wiel. In het vliegtuig van United Airlines zaten 235 passagiers en 14 bemanningsleden die onderweg waren naar Osaka. Het wiel kwam neer op de personeelsparkeerplaats van de luchthaven, een auto raakte beschadigd. Ook in 2018 en 2019 waren er twee dodelijke ongelukken met nieuwe toestellen van Boeing waarbij technische fouten een rol speelden. Beide ongevallen waren met het iets kortere Max 8 toestel, maar ook de 737 Max 9 werd toen voor inspectie aan de grond gehouden. Uit Amerikaans onderzoek bleek dat Boeing aanpassingen aan het systeem nooit had gemeld aan de Federal Aviation Administration (FAA). Ook bleek dat Boeing al ruim een jaar wist van de problemen met het falende waarschuwingssysteem. Maar na intern onderzoek werd de conclusie getrokken dat er geen veiligheidsrisico was. Het Boeing-type werd na de ongelukken grondig onderzocht. Na 20 maanden konden de 737 Max-toestellen weer de lucht in, nadat de FAA de verbetering aan de systemen had goedgekeurd.

Ook Boeing-ingenieur Sam Salehpour vertelde dat er fouten worden gemaakt bij de assemblage van verschillende delen van de toestellen. Daardoor bestaat volgens hem het risico dat er onderdelen loskomen. Salehpour zegt dat de romp van de 787 Dreamliner verzwakt kan raken, omdat monteurs handigheidjes gebruiken om verschillende onderdelen sneller aan elkaar te bevestigen. Dat doen ze om de nieuwe exemplaren van het vliegtuig op tijd te kunnen leveren. Salehpour zegt dat hij zijn zorgen heeft gedeeld met het management van Boeing, maar dat hij genegeerd werd. Ook zegt hij dat het soms misging bij het samenstellen van de 777. Als de onderdelen niet goed op elkaar pasten, werd dat op een hardhandige manier opgelost. “Ik heb mensen letterlijk zien springen op de vliegtuigonderdelen, om ervoor te zorgen dat ze zouden passen”. Er zouden ook structurele productiefouten zijn  bij de 777 en 787 productielijnen. Volgens hem lopen vierhonderd 777 toestellen en duizend 787 Dreamliners gevaar. Boeing ontkent dit.

De Japanse metaalproducent Kobe Steel heeft gefraudeerd met de uitkomsten van kwaliteitsinspecties. Kobe Steel erkent de stevigheid en levensduur van onder meer aluminium- en koperproducten te hebben vervalst, maar blijkt ook gefraudeerd te hebben bij de productie van haar staal. De producten van Kobe worden veel gebruikt in vliegtuigen. De fraude betrof aluminium en koper bestemd voor onder Boeing en de luchtvaarttak van Mitsubishi. Topman Hiroya Kawasaki moest opstappen.

Topman Dave Calhoun,de voorzitter van de directieraad, Larry Kellner en de ceo van de commerciële luchtvaart-divisie Stan Deal moeten vertrekken. Calhoun was pas sinds 2020 CEO. Boeing-topman Dave Calhoun verdiende vorig jaar 32,8 miljoen dollar (ruim 30 miljoen euro) bij het bedrijf, 45 procent meer dan het jaar ervoor. De toename kwam vooral door een retentiebonus die bedoeld was om hem tot en met 2025 bij het concern te houden. Hij weigerde wel zijn jaarlijkse aanmoedigingsbonus van $2.800.000 te accepteren vanwege de ontstane problemen.

Ander luchtvaartnieuws

This domain is for sale

---