Fastned
Laadpalenbedrijf FastNed werd opgericht door Michiel Langezaal en Bart Lubbers (zoon van ex premier Ruud Lubbers) Als starter werd ruim 50 miljoen euro opgehaald bij investeerders en er werd zo’n 10 miljoen euro aan subsidie verkregen. Nadat alle financieringsbronnen waren opgedroogd ging Fastned 21 juni 2019 naar de Euronext beurs. De notering aan de Nxchange werd beëindigd, net als eerder de notering aan de NPEX. Fastned startte de beursgang met een afgeslankte versie van de notering op 11 euro, zonder uitgifte van nieuwe aandelen, maar met depositary receipts. Dezelfde dag werd het aandeel al snel op 52,99 euro gewaardeerd om uiteindelijk weer op ongeveer 11 euro uit te komen. Fastned haalde destijds 15 miljoen startkapitaal op met een beursgang bij NXchange, een lening, eigen geld en subsidies. Op 31 december 2018 ruilde Fred Matser’s Flowfund 2,5 miljoen euro schuld (plus rente) in voor certificaten van aandelen. Daarnaast werden nog eens voor 3,5 miljoen euro aan certificaten uitgegeven. Gevolg was dat Fastned toch nog een positief eigen vermogen kon presenteren van 2,8 miljoen euro. De achtergestelde lening van Breesaap van de familie Lubbers werd eind 2014 al verhoogd tot 8,25 miljoen euro tegen 6% rente en later werd deze verhoogd naar 10 miljoen euro. Breesaap kan deze leningen converteren in aandelen. Bart Lubbers is overigens behalve directeur van Breesaap ook de directeur van Fastned.
Het uitgeven van nieuwe aandelen werd een dag voor de beursgang tijdelijk afgeblazen. Als reden gaf Fastned hiervoor de toegenomen onzekerheid over het overheidsbeleid met betrekking tot fiscale prikkels voor elektrisch rijden in Nederland. De koers zakte uiteindelijk in december 2019 terug rond de 13 euro en in maart 2020 naar 8,7.5 om vervolgens na een goede publiciteitscampagne half november, over een samenwerking met Tesla, weer op te klimmen naar ruim 33 euro. De Fastned-aandelen werden tijdens de beursgang op de alternatieve beurs Nx’change gewoon verhandeld, waar het bedrijf sinds 2016 genoteerd is. Op die beurs kostten de stukken 19 euro. Sinds de beursgang naar Euronext, waren de aandelen vrijwel de hele tijd zeker twee keer zo duur dan op Nx’change. Het administratiekantoor van Fastned, de Stichting Fast beheerde de aandelen en gaf hiervoor certificaten van aandelen (zonder stemrecht) uit. Fastned wilde in juli 2020 opnieuw tot 15 miljoen euro ophalen door de uitgifte van obligaties. Er werd echter maar 13 miljoen euro opgehaald. De investeerders moesten € 2,7 miljoen aan schuldpapier verlengen. Daarmee moet de rente worden betaald over de schuld die hiermee met een derde was toegenomen tot 58 miljoen euro en dat terwijl het eigen vermogen eind juni al negatief was. Fastned had de omzet over het derde kwartaal van 2022 dankzij een absurde verhoging van de laadtarieven verdrievoudigd en kreeg hierdoor een omzet van 10,1 miljoen euro, een toename van 3,3 miljoen.
Fastned exploiteert in Duitsland samen met Tesla en Seed Greet een groen snellaadstation op Ladepark Kreuz Hilden bij Düsseldorf. Er kunnen 8 auto’s tegelijkertijd worden opgeladen met een vermogen tot 300 kW, goed voor een actieradius van 300 kilometer. De stroom wordt geleverd door windmolens en zonnepanelen.
Fastned kwam in maart 2018 met een nieuwe generatie snellaadstations, waarbij geladen kon worden tot 350 kW, dat was tot 100 keer sneller dan bij thuisladen. De Tesla model 3 bleek echter niet te kunnen snelladen bij deze superchargers. De helft van alle elektrische auto’s in Nederland is nota bene een Tesla.
De bedoeling was om bij de eerste beursgang 650.000 nieuwe aandelen te verkopen. De teller stopte echter bij zo’n 300.000. 500.000 euro van de opbrengst ging op aan het uitgeven van de prospectus. In april 2016 werd met de uitgifte van ruim 307 duizend certificaten van aandelen tegen een prijs van 10 euro per stuk nog eens ruim 3 miljoen euro opgehaald. De oprichters betaalden zelf slechts 0,10 per aandeel. In mei 2017 werd de obligatie-uitgifte verhoogd van 3,3 miljoen naar 7,7 miljoen euro. De obligaties keren 6 procent rente per jaar uit en hebben een looptijd van vijf jaar. Nog geen half jaar later was het geld op en werd in november 2017 opnieuw een serie obligaties uitgegeven voor ongeveer 12,3 miljoen euro om hiermee de rente te kunnen blijven betalen. Begin april 2018 werd opnieuw 12,3 miljoen euro opgehaald met de uitgifte van obligaties. Een half jaar in oktober werd er voor 11 miljoen euro nieuwe obligaties uitgegeven. De obligaties hebben de status van een “junk” bond en wordt door sommigen al een “Ponzi Scheme” genoemd. De stukken hebben een looptijd van vijf jaar met een rente van 6 procent op jaarbasis. Fastned moet door deze hoge uitgiftes per kwartaal zo’n 300.000 euro rente betalen aan haar obligatiehouders. In februari 2021 werd voor nog eens 150 miljoen euro aan nieuwe aandelen geplaatst bij institutionele beleggers om hiermee de bouw van nog eens 164 extra laadstations te financieren. De koers was inmiddels even opgelopen naar € 92,50, waarmee de beurswaarde op € 1,4 miljard kwam. Fastned verwierf ook 1 miljoen euro (100.000 aandelen) aan nieuw kapitaal via de uitgifte van certificaten van aandelen aan investeringsmaatschappij Ballotta B.V.. Een investeringsmaatschappij van Frank Arnold Dankers van Frameland en Roni Finance uit Luxemburg en India, waarvan een van de directeuren voor een trein sprong en overleed. Beide partijen hebben een overeenkomst getekend die voorzag in een uitbreiding van de investering tot 2,5 miljoen euro voor het einde van 2018. Balotta verwierf met de aankoop ook het recht om nog een 150.000 aandelen te kopen voor 10 euro per stuk. Per aandeel kreeg Balotta 1,5 optie ter waarde van 1,50. De laadtarieven bij Fastned werden 11 november 2021 verhoogd naar 0,69 per Kwh en nog geen jaar later naar 0,83 per Kwh. en later weer teruggebracht naar 0,69. Fastned heeft nu meer dan duizend laders in gebruik in de zes landen. In 2022 werden 33 nieuwe locaties verworven.
Het bedrijf kreeg 4,2 miljoen euro subsidie van de Europese Unie en nog eens een subsidie van 4,1 miljoen euro van het Duitse ministerie van Vervoer. Van BENEFIC kwam een subsidie van nog eens maximaal 1.464 miljoen voor de bouw van 40 snellaadstations in Nederland, Vlaanderen en Brussel (36.000 per lader). Het bouwen van een laadstation langs de snelweg kost Fastned feitelijk 215.000 euro netto exclusief 400.000 euro aan overhead. In Gateshead, Blyth, Whitley Bay, Washington en Kingston Park worden door Fastned via een Britse aanbesteding snellaadstations gebouwd. Hierna volgden twee snellaadstations in Sunderland en Newcastle.
In 2012 kreeg het bedrijf een concessie van Rijkswaterstaat voor 201 van de in totaal 245 daarvoor bestemde plaatsen langs de Nederlandse snelwegen. Fastned heeft via de rechtbank niet kunnen voorkomen dat Shell ook vier laadpunten voor elektrische auto’s mag plaatsen bij een tankstation langs de A1 in Muiden. Het bedrijf maakte half april 2017 bekend dat er voor Duitsland contracten zijn getekend voor veertien laadstations met meerdere snelladers. Kopers van minimaal 25.000 euro aan certificaten werden gelokt met levenslang gratis laden bij alle oplaadstations van het bedrijf.
Benzinepomphouders en Fastned stapten over en weer naar de rechter vanwege het verlenen van de vergunningen voor laadstations. Fastned zal vanaf dit jaar ook naar rato (op basis van de kWh) huur voor de stations moeten gaan betalen. Tot nog toe was dat nog gratis.
De overheid hield de komst van winkels en toiletten bij de laadstations van Fastned tegen vanwege convenanten die zijn afgesloten met de benzinestations. Dat recht zouden alleen de benzinestations hebben, die hun plek in het verleden bij een veiling voor hoge bedragen hebben gekocht. Verzoeken van Fastned om onder meer een winkel te openen bij parkeerplaatsen langs de snelweg bij De Horn (A2), Velder (A7) en Hellevliet (A12) werden dan ook afgewezen. Fastned won begin 2019 een zaak die het aanspande tegen Rijkswaterstaat bij de Raad van State, de hoogste rechter. De overheid moest opnieuw gaan kijken naar de vergunningsaanvraag. Een aanvraag bij het Rijksvastgoedbedrijf die als grondeigenaar een huurovereenkomst voor de winkel moest verlenen weigerde echter. Fastned wilde ook dat de overheid een dwangsom zou betalen van 10.000 euro, voor iedere dag dat de vergunning wegbleef. De rechtbank constateerde een zekere onwelwillendheid bij de staat, maar gaat er vanuit dat de overheid de uitspraak zal nakomen en acht een dwangsom hiervoor niet nodig.
Eind 2020 won Fastned ook al een rechtszaak van de overheid. De zaak ging over een wegrestaurant dat toestemming kreeg voor zes laadpalen op de verzorgingsplaats Den Ruygen Hoek-Oost langs de A4 bij Schiphol, waar ook al een laadstation van Fastned is. Fastned verzette zich ertegen dat de minister van Infrastructuur op eigen houtje vergunningen verleende voor het behouden en onderhouden van deze zes oplaadstations. Volgens Fastned was hiervoor een openbare procedure nodig. Volgens de rechter mochten vergunningen voor laadpalen niet zomaar exclusief worden gereserveerd voor benzinestations en wegrestaurants. Een rechtszaak samen met The Fast ChargingNetwork om laadpalen bij tankstations te weren werd tot in hoger beroep bij de Raad van State verloren.
Leclanché gaat energieopslagsystemen leveren aan Fastned, zodat er voldoende capaciteit beschikbaar is om elektrische auto’s met een hoog vermogen te kunnen opladen, zonder dat dit leidt tot ongewenste spanningspieken op het stroomnet. Leclanché levert hiervoor grootformaat lithium-ion accupakketten. Leclanché levert zowel batterijen voor thuis- en kantoorlocaties, als batterijen voor vervoersmiddelen als bussen en schepen. Het koppelen van snelladers aan energieopslagsystemen wordt ook gedaan door Tesla en Renault. Het is de enige manier om auto’s écht snel te kunnen opladen, gezien het geleidelijk toenemende vermogen waarmee snelladen mogelijk is. Met het vastgoedbedrijf van Albert Heijn werd overeengekomen een pilot met snelladers te beginnen bij de supermarkten in Eindhoven, Tilburg en Nijmegen.
In 2018 bedroeg de jaaromzet 1,6 miljoen euro, maar de salariskosten bedroegen toen al bijna 1,9 miljoen euro en de rentelasten waren een kleine 1,6 miljoen euro. Het bedrijf had toen 23 mensen in dienst.
In 2019 was er een verlies van circa 10 miljoen euro inclusief de 826.000 euro die de beursgang kostte. In 2018 draaide het concern ook al 6,3 miljoen euro verlies, in 2017 5 miljoen, in 2016 4,5 miljoen, in 2015 4 miljoen en in 2014 2,3 miljoen euro.
In 2020 draaide Fastned 6,9 miljoen euro omzet. Er waren meer dan 273.000 laadsessies. De operationele EBITDA was 324 miljoen euro. Het bedrijf heeft dan nog een kleine 30.000 vaste afnemers. Concurrent Mister Green met 16 snellaadstations aan de A1, A2, A4, A12 en A27 werd overgenomen voor 1,98 miljoen euro. Het voornemen is om op deze locaties grote snellaadstations te bouwen. De overnameprijs werd voldaan door uitgifte van nog eens 165.000 nieuwe certificaten van aandelen. Op 1 juli 2021, volgde er een definitieve afrekening van de overnameprijs op basis van de gemiddelde slotkoers. In 2020 werd 5,6 miljoen euro verlies geleden.
In 2021 noteerde het bedrijf een omzet van 12,4 miljoen. Er waren 1 miljoen laadsessies. een stijging van 70% ten opzichte van 2020 en de hoeveelheid geleverde stroom bedroeg 21 Gwh. Het personeelsbestand moest worden uitgebreid naar 73 personeelsleden, zij kregen in totaal 8 miljoen euro aan aandelen in het bedrijf. Er werd 150 miljoen euro opgehaald, de kaspositie is 128,6 miljoen euro. Fastned heeft nu 331 verworven laadlocaties waarvan er 188 benut zijn. De totale schuld bedraagt 215 miljoen euro. In 2021 werd bijna 25 miljoen euro verlies geleden
In 2022 noteerde het bedrijf een omzet van 36 miljoen met 218.000 klanten. Er werd 118 miljoen aan kapitaal opgehaald. En in oktober investeerde Schroders Capital 75 miljoen euro in ruil voor een belang van ruim 10%. De ambitie is om in 2030 duizend laadstations te hebben. In 2022 kwam er 75 miljoen euro aan vers kapitaal van private equityclub Schroders Capital waarmee de waardering steeg naar 750 miljoen euro. In 2022 werd 22,2 miljoen euro verlies geleden.
Op 12 juni 2023 werd opnieuw 21,9 miljoen euro opgehaald met de uitgifte van nieuwe obligaties. Bovendien hebben investeerders voor 2,4 miljoen euro aan investeringen uit eerdere emissies verlengd, waarmee de totale opbrengst in deze financieringsronde neer kwam op meer dan 24 miljoen euro. De obligaties kregen een coupon van 5,5% en een looptijd van vijf jaar. De laatste uitgifte was 34 miljoen tegen een rente van 6%. In totaal is er nu 163 miljoen euro schuld aan obligatiehouders. Over 2023 werd een bruto winst van 14,2 miljoen euro gehaald . Het nettoverlies bedraagt 10,3 miljoen euro. Fastned boekte het 1e halfjaar een omzet van 26,1 miljoen euro. Er is eind juni 132,6 miljoen euro in kas en de operationele kasstroom was eind juni 2,5 miljoen euro negatief. De waarde van Fastned is geschat op een waarde van 750 miljoen euro (beurswaarde 512,5 miljoen). In september werd opnieuw gestart met de uitgifte van nieuwe obligaties van 1.000 euro per stuk, met een looptijd van 5 jaar en een rente van 6 procent. Hiermee werd zo’n 27 miljoen euro opgehaald. (stand begin november) In 2023 werd een nettoverlies van 19,3 miljoen euro geleden en een omzet van ruim 60 miljoen euro gemaakt.
De 1500ste snellader werd geplaatst vlakbij de Franse stad Rouen. Ondertussen zijn op 24 laadstations die afgelopen jaar in Frankrijk zijn gerealiseerd, al meer dan 50.000 laadsessies gedaan. Voor een uitbreiding naar Denemarken startten wegbeheerders met een aanbesteding voor negen stations, waarvan Fastned er drie heeft gewonnen op ‘plaatsen met veel verkeer en op toeristische routes’. Ook voor een laafstation in Spanje werd een contract getekend voor de rfegio Madred (A42) Spanje is het negende land waar Fastned dan stations bezit
Fastned exploiteert inmiddels 281 stations, waarvan 150 in Nederland met een omzet van ongeveer 61,2 miljoen euro. Oprichters Lubbers en Langezaal en investeerder Breesaap willen dit jaar elk maximaal 380.000 aandelen verkopen. Ze verkopen hun stukken in kleine plukjes via ABN AMRO verspreid over het hele jaar, om te voorkomen dat het de koers van gemiddeld 27 euro beïnvloedt. Lubbers heeft nog een belang van 39 procent en Langezaal 24 procent. Investeringsmaatschappij Breesaap van de familie Lubbers heeft 6 procent van de aandelen.
Met een beurswaarde van ruim 512,5 miljoen euro zijn er 307 laadstations geopend. In 2023 verzilveren de oprichters en het investeringsvehikel van de familie Lubbers een deel van hun belang. Zij verkochten elk maximaal 380.000 aandelen. De huidige koers is nu ongeveer nog 23 euro. Er zijn 167 werknemers.
Per laadstation werd door de aandeelhouders en investeerders 1,8 miljoen geïnvesteerd, de kostprijs van een laadstation is 25.000. De schuld bedraagt 160 miljoen euro waarover afgelopen jaar 7,7 miljoen euro aan rente moest worden betaald.
Fastned leverde over het 1e kwartaal van 2024 51,9 procent meer hernieuwbare energie en verwerkte bijna 1,2 miljoen laadsessies, een plus van 44,4 procent. Dit leverde echter slechts een omzet op van 18,9 miljoen euro, 42,1 procent meer dan in het eerste kwartaal van 2023. De brutowinst steeg met 56,4 procent naar 14,7 miljoen euro. Er kwamen 52 nieuwe locaties bij, waarvan 37 in Duitsland, waardoor het totale aantal verworven locaties op 483 uitkomt. In februari werd bekend dat het bedrijf de aanbesteding had gewonnen voor 34 locaties in de Deutschlandnetz-tender. Daarmee denkt Fastned zijn netwerk in Duitsland te kunnen verdrievoudigen. Fastned heeft dit kwartaal 11 nieuwe stations geopend. Aan het einde van het eerste kwartaal had Fastned 307 stations operationeel verspreid over zeven landen. Dit jaar wil Fastned tussen de 38 en 53 nieuwe stations openen. Eind 2024 moeten er 420 tot 450 stations operationeel zijn. Fastned heeft nu 400.000 klanten die gemiddeld 1 keer per maand laden en waarvan er 390.000 een pasje hebben. Uiteindelijk streeft het bedrijf naar 1.000 stations in 2030. Fastned, gaat zijn eerste station in Spanje bouwen. Daarna zullen er nog zes volgen. Spanje is het negende land waar Fastned actief zal zijn.